Wat je niet ziet, houdt je tegen

Wat als de grootste blokkade niet is wat je doet, maar wat je niet ziet?

Deze week leerde ik iets belangrijks. Niet door een boek te lezen of een theoretisch model te analyseren, maar door simpelweg te observeren. Te luisteren. Te voelen wat er in een ruimte gebeurt. Het is iets wat ik keer op keer zie bij bedrijven, leiders en merken: we denken dat we weten wat ons tegenhoudt, maar de echte barrières zitten in wat we niet waarnemen. Wat we niet durven benoemen. Wat onderhuids ons gedrag stuurt zonder dat we het doorhebben.

Neem bijvoorbeeld het netwerk-event dat ik maandag organiseerde. Een hele intieme bijeenkomst vol krachtige vrouwen aan de kop van de grootste vrouwennetwerken in NL. Ze volgen elkaar al jaren online, liken elkaars posts, zijn het met elkaar eens op LinkedIn. Maar in real life? Dit was de eerste keer dat ze elkaar echt ontmoetten. En wat er toen gebeurde, was veelzeggend.

In de eerste minuten van de bijeenkomst zag ik het al. Een mix van herkenning en ongemak. Een gevoel dat ik zelf ook heb ervaren in ruimtes waar je rationeel weet: hier hoor ik te zijn. En toch is er iets wat schuurt. Toen we dieper ingingen op samenwerking en groei, werd die spanning ineens tastbaar. Niet omdat er een conflict was, maar omdat niemand hardop uitsprak wat er werkelijk speelde. Tot ik dat wel deed.

Ik vroeg: "Waarom zoeken we elkaar niet eerder op? Waarom voelen we een afstand terwijl we eigenlijk aan dezelfde kant staan?"

De reacties kwamen snel, instinctief. "Geen tijd." "We zijn zo druk met ons eigen ding." "We denken dat we elkaar al kennen, omdat we elkaars verhalen online zien." Maar dat was het niet. De echte reden zat dieper.

We hebben allemaal onbewuste overtuigingen over hoe we anderen zien en hoe anderen ons zien. En zonder dat we het doorhebben, bepalen die onze relaties en samenwerkingen. Dit is wat er onder de oppervlakte lag:

Witte vrouwen naar witte vrouwen: "Ik ben beter dan jij." Competitie. Vergelijken. Angst om iets te missen.

Witte vrouwen naar zwarte vrouwen: "Ik ben onder de indruk van jou." Maar ook: "Ik weet niet wat ik met jou moet." Erkenning zonder echt begrip.

Zwarte vrouwen naar zwarte vrouwen: "Sister, don’t embarrass me." De druk om het collectief niet te schaden.

Zwarte vrouwen naar witte vrouwen: "Zie mij. Ik ben gelijk aan jou." Het voortdurende gevecht om ruimte te krijgen.

Dit zijn geen bewuste gedachten, maar diepe overtuigingen die invloed hebben op hoe we samenwerken, wie we vertrouwen en wie we promoten. Iedereen heeft het over inclusie en diversiteit, maar zolang we deze dynamieken niet benoemen, blijven we oppervlakkig praten. We zeggen dat we samenwerken, terwijl we in de praktijk nog steeds op eilandjes zitten.

Wat betekent dit voor leiderschap en merken?

Dit is niet alleen een dynamiek tussen vrouwen. Dit speelt in elk team, in elke boardroom, bij elke strategische keuze. Als we elkaar niet echt begrijpen, kunnen we ook geen duurzame relaties bouwen.

Voor merken betekent dit dat je niet alleen naar buiten toe een verhaal moet hebben over verbinding, maar dat je die verbinding intern ook echt moet snappen. Inclusie en positionering zijn geen losse thema’s. Ze zijn onlosmakelijk verbonden.